Wielkopolski Park Narodowy
52°16′07″N 16°47′53″E/52,268611 16,798056
| |
| |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Siedziba | |
| Data utworzenia |
16 kwietnia 1957 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
75,84 km² |
| Powierzchnia otuliny |
72,56 km² |
| Obszary chronione | |
| Ochrona |
ścisła 2,60 km² |
| Odwiedzający |
1,2 mln rocznie[2] |
.png)
| |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
| 52°16′07″N 16°47′53″E/52,268611 16,798056
| |
| Strona internetowa | |
Wielkopolski Park Narodowy – polski park narodowy o powierzchni 7584,93 ha, utworzony 16 kwietnia 1957, położony nad Wartą, na południe od Poznania, w trójkącie miast Luboń-Stęszew-Mosina. W Parku utworzono 18 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 260 ha. Chronią one rozmaite formy krajobrazu polodowcowego oraz najbardziej naturalne zbiorowiska roślinne, a także związane z nimi zwierzęta.
Powierzchnia parku ze strefą ochronną (tzw. otuliną) wynosi 14 840 ha.
Siedziba dyrekcji Parku oraz Muzeum Przyrodnicze Parku mieszczą się w Jeziorach, nad Jeziorem Góreckim – w centralnej części WPN. Do Jezior prowadzi droga zwana Greiserówką.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Inicjatorem powstania Wielkopolskiego Parku Narodowego jeszcze przed II wojną światową był prof. Adam Wodziczko[3]. Określił ten obszar jako prawdziwe muzeum form polodowcowych i żywe muzeum przyrody[3].
Wielkopolski Park Narodowy został utworzony w 1957 r.[4][3], a jego granice objęły powierzchnię 9600 ha, z czego pod zarządem parku zostało ok. 5100 ha. W 1996 r. zmieniono jego granice[5], które obejmują obecnie powierzchnię 7584 ha, oraz ustanowiono wokół parku strefę ochronną (tzw. otulinę), której powierzchnia razem z terenem parku wynosi 14 840 ha.
Flora i fauna
[edytuj | edytuj kod]Wielkopolski Park Narodowy obejmuje ochroną krajobraz polodowcowy i typowe dla niego formy ukształtowania terenu: morenę czołową i denną, ozy, drumliny, wydmy, parowy i różne formy jezior: rynnowe, kociołki, odpływowe i bezodpływowe[3][6]. Jeziora są całkowicie lub częściowo otoczone lasem[3]. Największym z głazów narzutowych jest Głaz Leśników (obw. 10,5 m)[7].
Flora
[edytuj | edytuj kod]Część wiekowych borów sosnowych, w stanie zbliżonym do stanu pierwotnego jest objęta ochroną ścisłą[3]. Władze Parku Narodowego dążą również do przekształcenia istniejących lasów tak, by osiągnęły postać bliższą naturalnej[3]. W latach 80. XX wieku inwentaryzacje wykazały na terenie parku ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, 276 grzybów, 170 mchów i 120 porostów[7].
Fauna
[edytuj | edytuj kod]Fauna Wielkopolskiego Parku Narodowego charakteryzuje się bogactwem gatunków należących do rozmaitych grup systematycznych. Dominują tu gatunki środkowoeuropejskie i eurosyberyjskie. Najbogatsza jest fauna bezkręgowców[7], wśród których najliczniej reprezentowane są owady – ponad 3 tys. gatunków[8]. Lasy obfitują w chrząszcze. Są wśród nich gatunki chronione takie jak jelonek rogacz, kozioróg dębosz[8], ale także pospolite, uszkadzające drzewa m.in. sosnę – cetyniec większy, cetyniec mniejszy, przypłaszczek granatek oraz drwalnik paskowany. Miejsca suche i ciepłe zasiedlają owady prostoskrzydłe, takie jak pasikonik zielony czy świerszcz polny oraz błonkoskrzydłe, do których należą m.in. mrówka rudnica. Na obszarze Parku występuje ponad 40 gatunków ssaków. Z owadożernych spotykamy tu m.in. ryjówki, nasze najmniejsze ssaki. Żyją tu również rozmaite gatunki nietoperzy i gryzoni. Z drapieżników zamieszkują m.in. kuna leśna, borsuk, lis[7]. Gady są reprezentowane przez jaszczurkę zwinkę i żyworodną, padalca, zaskrońca i gniewosza plamistego[7]. Rozległe lasy stanowią ostoję dla licznych jeleni, saren i dzików[7].
Ptaki w Parku reprezentowane są przez 227 gatunków lęgowych i przelotnych. Z rzadko spotykanych wymienić należy kraskę, zimorodka[6] i dzięcioła czarnego. Z drapieżnych można zauważyć wśród lasów i łąk kanię czarną, w pobliżu pól myszołowa zwyczajnego, a przy bagnach błotniaka stawowego. Na jeziorach często widuje się kaczkę krzyżówkę, cyrankę, cyraneczkę oraz perkoza dwuczubego. Od 2005 roku na Wyspie Zamkowej obserwowane są również kormorany. Ostatnie obserwacje donoszą o obecności około 200 osobników (2009 r.).
Obszary ochrony ścisłej
[edytuj | edytuj kod]Obszar Wielkopolskiego Parku Narodowego obejmuje 18[9] obszarów ochrony ścisłej:
- Bagno Dębienko (21,23 ha[9]) – roślinność bagienna oraz ostoja ptaków[9][10]
- Suche Zbocza (3,54 ha[9]) – subkontynentalny bór świeży, z domieszką dębu[9][10]
- Bór Mieszany (5,79 ha[9]) – kontynentalny bór mieszany przekształcający się w dąbrowę[9][10]
- Grabina im. prof. Adama Wodziczki (5,79 ha[9]) – najbardziej pierwotny drzewostan parku z dużym udziałem grabu[9][10]
- Jezioro Góreckie (64,86 ha[9]) – krajobraz jeziora rynnowego wraz z florą i fauną związaną ze środowiskiem wodnym[9][10]
- Jezioro Budzyńskie (21,73 ha[9]) – krajobraz jeziora i efekty sukcesji ekologicznej)[9][10]
- Nadwarciański Bór Sosnowy (12,64 ha[9]) – bór sosnowy strefy suboceanicznej[9]
- Las Mieszany na Morenie (13,54 ha[9]) – dąbrowa na kwaśnych glebach[9] licząca ok. 100 lat[10]
- Jezioro Skrzynka (6,90 ha[9]) – roślinność zarastającego jeziora: mszar torfowy[9], grzybień biały, grążel żółty, rosiczka)[10]
- Zalewy Nadwarciańskie (5,51 ha[9]) – flora obszarów regularnie podtapianych[9][10]
- Pod Dziadem (13,70 ha[9]) – bór mieszany[9], dębowo-sosnowy[10]
- Pojniki (13,63 ha[9]) – oczka wodne[9] ze stokami porośniętymi lasem mieszanym[10]
- Jezioro Kociołek (8,50 ha[9]) – jezioro polodowcowe w typie kotła eworsyjnego[9], z pomnikowymi drzewami w otoczeniu[10]
- Puszczykowskie Góry (9,73 ha[9]) – stromy fragment wysoczyzny morenowej[9] z ok. 100-letnim drzewostanem[10]
- Sarnie Doły (2,84 ha) – mszary torfowiskowe i oczka wodne[10][9]
- Świetlista Dąbrowa (5,19 ha[9]) – świetlista dąbrowa i kontynentalny bór mieszany na terenach morenowych[9][10]
- Trzcielińskie Bagno (38,14 ha[9]) – miejsca lęgowe ptactwa wodnego i błotnego[9], powiększony (w 1997: 29,68 ha)[10]
- Czapliniec (4,01 ha[9]) – bór sosnowy[10] ze stanowiskiem żerowania czapli siwej[9]
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]W Parku Narodowym istnieje gęsta sieć szlaków pieszych[11]:
Szlak turystyczny Osowa Góra - Sulęcinek (Osowa Góra – leśniczówka Górka – Jezioro Góreckie – OOŚ Grabina – Jeziory – Głaz Leśników – Puszczykówko PKP, dł. 14,2 km)
Szlak turystyczny Iłowiec - Otusz (Mosina PKP – Pożegowo – Osowa Góra – jezioro Kociołek – Górka – jezioro Dymaczewskie – Łódź – jezioro Witobelskie – Witobel – Stęszew PKP, dł. 13,2 km)
Szlak im. Bernarda Chrzanowskiego (stacja Puszczykowo – Jarosławiec – Głaz Leśników – OOŚ Pojniki – stacja Puszczykówko, dł. 11,8 km)
Szlak turystyczny Stęszew - Szreniawa (Stęszew PKP – jezioro Lipno – OOŚ Bagno Dębienko – Wypalanki – mogiły – Jezioro Chomęcickie – stacja Trzebaw Rosnówko – jezioro Jarosławieckie – Jarosławiec – wzniesienie 125 – Szreniawa PKP, dł. 18,7 km)
Szlak turystyczny Trzebaw Rosnówko – Dymaczewo Stare (Trzebaw Rosnówko PKP – Trzebaw – Łódź – Dymaczewo Stare PKS, dł. 10,6 km)- Szlak imienia Arkadego Fiedlera (stacja Puszczykowo - brzeg Warty - Muzeum Arkadego Fiedlera - Puszczykówko PKP - cmentarz w Puszczykowie, dł. 6,7 km)[12][13][14]
Przez Wielkopolski Park Narodowy przebiega samochodowy szlak turystyczny o nazwie Trasa Kórnicka oraz Pierścień Rowerowy dookoła Poznania. Południowo-wschodnim skrajem WPN, między Rogalinkiem a Mosiną przechodzi Wielkopolska Droga św. Jakuba. Od wiosny do jesieni przy bezdeszczowej pogodzie na linii kolejowej do Osowej Góry odbywają się kursy drezyn Mosińskiej Kolei Drezynowej[15]. Start i koniec kursu znajduje się na przystanku Mosina Pożegowo.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Jezioro Góreckie -
Jezioro Góreckie -
Jezioro Kociołek na terenie Parku -
Głaz poświęcony Franciszkowi Jaśkowiakowi -
Park Narodowy zimą -
Park Narodowy wiosną -
Park Narodowy latem -
Zamek Klaudyny Potockiej -
Dębienko, przechód dla zwierząt łączący dwie części parku rozdzielone drogą krajową nr 5
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zarządzenie Nr 57 Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2013 r. w sprawie zadań ochronnych dla Wielkopolskiego Parku Narodowego. [w:] Dziennik Urzędowy Ministra Środowiska poz. 67 [on-line]. 2013-12-12. [dostęp 2018-09-22].
- ↑ Zygmunt Kruczek: Frekwencja w atrakcjach turystycznych w latach 2011 - 2015. Polska Organizacja Turystyczna, 2016. [dostęp 2018-09-22].
- ↑ a b c d e f g Franciszek Jaśkowiak, Włodzimierz Łęcki: Poznań i okolice. Sport i Turystyka, 1983, s. 277. ISBN 83-217-2434-5.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 1957 r. ws. utworzenia Wielkopolskiego Parku Narodowego (Dz.U. z 1957 r. nr 24, poz. 114)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 października 1996 r. ws. Wielkopolskiego Parku Narodowego (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 613)
- ↑ a b Włodzimierz Łęcki: Przechadzki w okolicach Poznania. Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 72. ISBN 83-03-00604-5.
- ↑ a b c d e f Franciszek Jaśkowiak, Włodzimierz Łęcki: Poznań i okolice. Sport i Turystyka, 1983, s. 278. ISBN 83-217-2434-5.
- ↑ a b Paweł Anders, Andrzej Dzięczkowski: Wielkopolski Park Narodowy. Wydawnictwo Poznańskie, 1988, s. 32. ISBN 83-210-0747-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj Obszary ochrony ścisłej. Wielkopolski Park Narodowy. [dostęp 2016-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 marca 2016)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ Włodzimierz Łęcki, Bogdan Kucharski, Paweł Mielewczyk: Znakowane szlaki piesze województwa wielkopolskiego. Ocena stanu istniejącego, program nowego układu. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, 2011. s. 41. [dostęp 2013-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)].
- ↑ Na wakacje w Puszczykowie i Mosinie: Szlak zielony im. Arkadego Fiedlera [online], 📰 Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 19 lipca 2014 [dostęp 2019-07-12] (pol.).
- ↑ Waymarked Trails - Hiking [online], hiking.waymarkedtrails.org [dostęp 2019-07-12].
- ↑ Szlak zielony im. Arkadego Fiedlera :: Puszczykowo [online], puszczykowo.pl [dostęp 2019-07-12].
- ↑ Mosińska Kolej Drezynowa - MKD [online] [dostęp 2018-11-13] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona internetowa Wielkopolskiego Parku Narodowego
- Wielkopolski Park Narodowy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-06-10].
- Audycja „Mój Poznań, moja Wielkopolska - Narodowy koło Poznania” w serwisie YouTube, Ratajska Telewizja Kablowa
| Obszary ochrony ścisłej |
|
|---|---|
| Jeziora | |
| Inne obiekty na terenie parku | |
| Szlaki turystyczne |